Bệnh mỡ máu cao hiện nay đang là một vấn đề sức khỏe cộng đồng ngày càng phổ biến. Theo thống kê, tỷ lệ mắc bệnh mỡ máu cao ở nước ta chiếm khoảng 25-30% dân số, và có xu hướng gia tăng theo tuổi tác. Đây được xem là một yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến các bệnh lý tim mạch, là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nước ta hiện nay. Vì vậy, hiểu rõ về bệnh mỡ máu cao, nguyên nhân, biến chứng và cách phòng tránh là vô cùng cần thiết.

Bệnh mỡ máu cao là gì?

Đó là tình trạng có lượng cholesterol và triglycerid trong máu ở mức cao bất thường so với ngưỡng bình thường. Cụ thể, cholesterol toàn phần trên 200 mg/dL, LDL- cholesterol trên 100 mg/dL và triglycerid trên 150 mg/dL được xem là mỡ máu cao. Nguyên nhân chủ yếu do chế độ ăn uống không lành mạnh, lười vận động, di truyền. Mỡ máu cao nếu không được kiểm soát sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm…

Nguyên nhân gây ra bệnh mỡ máu

– Chế độ ăn uống không lành mạnh, nhiều chất béo động vật, đường, tinh bột như thịt mỡ, nội tạng động vật, trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa, dầu mỡ, bơ, bánh kẹo, nước ngọt có ga… Những thực phẩm này chứa nhiều cholesterol và axit béo bão hòa, khiến lượng cholesterol và triglycerid trong máu tăng cao.

– Lười vận động, ít hoạt động thể chất. Lối sống ít vận động sẽ làm chậm quá trình đốt cháy mỡ thừa và cholesterol trong cơ thể.

– Thừa cân, béo phì. Người thừa cân, béo phì thường có mức độ cholesterol và triglycerid cao hơn so với người bình thường.

– Yếu tố di truyền. Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh mỡ máu cao thì nguy cơ mắc bệnh cũng cao hơn.

– Tuổi tác. Khi càng lớn tuổi, càng dễ bị tăng cholesterol máu do quá trình trao đổi chất chậm lại.

– Một số bệnh lý nền như tăng huyết áp, tiểu đường cũng làm tăng nguy cơ mỡ máu cao.

– Uống rượu bia thường xuyên cũng góp phần làm tăng mức độ triglycerid.

Do đó, để phòng ngừa bệnh mỡ máu cao cần xây dựng chế độ ăn lành mạnh, tăng cường vận động, duy trì cân nặng hợp lý, khám sức khỏe định kỳ, hạn chế rượu bia và kiểm soát tốt các bệnh nền.

Thói quen giúp phòng ngừa bệnh mỡ máu

– Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 1,5-2 lít, đặc biệt nên uống nước ấm và trà thảo mộc như trà hoa cúc, trà xanh…, giúp làm loãng máu, hạn chế hình thành cục máu đông.

– Tập thể dục, thể thao đều đặn, khoảng 30-60 phút mỗi ngày với các bài tập như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe…, giúp đốt cháy calo và cholesterol, tăng cường tuần hoàn máu.

– Ăn nhiều rau xanh, trái cây, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt là những thực phẩm giàu chất xơ, có tác dụng hấp thụ cholesterol và đào thải ra ngoài cơ thể.

– Hạn chế thực phẩm chứa nhiều cholesterol xấu như mỡ động vật, tim gan lòng đỏ trứng, sữa đặc…, thay vào đó nên sử dụng dầu thực vật.

– Giữ cân nặng ở mức hợp lý, tránh tình trạng thừa cân béo phì làm tăng nguy cơ mỡ máu, huyết áp cao.

– Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya và căng thẳng mệt mỏi kéo dài cũng góp phần cải thiện cholesterol.

– Không hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia vì chúng làm tăng cholesterol xấu LDL.

– Khám sức khỏe định kỳ hàng năm để đo mức cholesterol và điều chỉnh lối sống cũng như chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Những thói quen lành mạnh này giúp cải thiện tình trạng mỡ máu cao và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch hiệu quả. Mọi người cần duy trì lối sống tích cực và dinh dưỡng hợp lý.

Người bị mỡ máu cao cần tránh các loại gia vị sau

Muối, đường và một số gia vị như tương ớt có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở những người có cholesterol cao nếu sử dụng quá nhiều.

Muối chứa nhiều natri có thể làm tăng huyết áp do kích thích các mạch máu giữ nước và natri. Khi thể tích máu tăng sẽ làm tăng áp lực lên thành mạch, dẫn đến tình trạng tăng huyết áp – một yếu tố nguy cơ gây đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Vì vậy, người có cholesterol cao cần hạn chế muối dưới 5-6g mỗi ngày.

Đường, đặc biệt là đường tinh chế, chứa nhiều calo và khi dư thừa có thể chuyển hóa thành mỡ, góp phần hình thành mảng bám trong mạch máu. Do đó cũng cần hạn chế lượng đường tiêu thụ hàng ngày.

Các gia vị có tính kích thích như tương ớt cũng chứa nhiều muối, đường và chất béo. Việc sử dụng thường xuyên với lượng lớn có thể làm tăng huyết áp, lipid máu và nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Nhìn chung, người có cholesterol cao cần lưu ý hạn chế các thực phẩm có hại như muối, đường, dầu mỡ, đồ ăn cay nóng… để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân bằng là rất quan trọng.