Trong ba năm bị giam cầm và hành hạ tại các trại tập trung của Đức Quốc xã, Viktor E. Frankl đã nhiều lần tự hỏi: “Làm thế nào để chúng ta có thể tiếp tục hy vọng?”. Câu hỏi mà chắc hẳn bất kỳ ai cũng từng ít nhất một lần tự hỏi, nhất là trong những khoảnh khắc đau khổ và tuyệt vọng nhất.

Frankl là một trong số hàng triệu nạn nhân phải chịu đựng hậu quả từ tội ác của chế độ Phát xít. Nhưng ông cũng là một trong số ít người may mắn sống sót sau quãng thời gian khủng khiếp ấy. Đó chính là động lực để Frankl nghiên cứu và phát triển ra Liệu pháp ý nghĩa (Logotherapy) sau này – phương pháp trị liệu tâm lý nhằm giúp con người tìm thấy ý nghĩa sống.

Quãng thời gian ở trại tập trung đã giúp ông nhận ra bản chất thực sự của việc sống và hy vọng. Đó chính là nền tảng để ông phát triển phương pháp trị liệu mang tên “Liệu pháp ý nghĩa”.

Những bài giảng của Frankl, vốn là nền tảng của cuốn sách

Trong ba bài giảng then chốt của loạt bài diễn thuyết mang tên “Lẽ sống”, Viktor Frankl đã phân tích về ý nghĩa cuộc đời dưới nhiều hoàn cảnh khác nhau. Mục đích của ông là chỉ ra rằng, dù phải đối mặt với những thử thách kinh khủng đến đâu, con người vẫn có thể tin tưởng vào cuộc sống.

Các bài giảng trong “Lẽ sống” được Frankl viết khi ông 41 tuổi – sau khi trải qua những mất mát đau thương và kinh nghiệm tù đày khổ sai dưới chế độ Đức Quốc xã. Nhưng ngay cả lúc đó, Frankl vẫn không ngừng cứu giúp những người xung quanh.

Trong các bài giảng, Frankl kêu gọi mọi người hãy quay về với chính mình. Bởi vì mọi thứ bên ngoài như tiền bạc, danh vọng, quyền lực…đều không thể bền vững. Chỉ có con người mới là thực thể duy nhất còn tồn tại lâu dài.

Ông viết: “Về mặt sinh học hay vật lý, cuộc đời chúng ta rõ ràng chỉ tạm bợ, vô thường. Nhưng điều có thể tồn tại lâu hơn chính là những gì chúng ta đạt được, ảnh hưởng tới người khác – thứ vượt xa phạm vi cuộc đời mỗi người.”

Cuốn sách “Lẽ Sống” của Viktor Frankl là một tác phẩm vĩ đại.

Sách không chỉ vì nó tập trung vào cuộc sống cá nhân của tác giả trong trại tập trung, mà còn vì nó cô đọng những kinh nghiệm và triết lý quý báu mà Frankl rút ra từ những năm tháng khốn khổ ấy. Ba bài giảng ngắn gọn trong sách đã truyền cảm hứng và dẫn dắt người đọc tìm kiếm lối thoát cho những khổ đau đã trải qua.

Frankl không chỉ đơn thuần mô tả về thời gian, mà ông nhấn mạnh rằng thời gian không tự mình mang lại ý nghĩa cho cuộc sống, mà chính chúng ta phải tạo dựng ý nghĩa cho cuộc sống của mình. Ông tin rằng thái độ của chúng ta đối diện với cuộc sống sẽ định hình cuộc sống của chúng ta. Ông cũng nhấn mạnh về việc nhận thức được ý nghĩa và mục tiêu trong cuộc sống, thúc đẩy con người vượt qua những khó khăn và đau thương.

Mặc dù được viết gần một thế kỷ trước, nhưng những bài giảng và triết lý của Frankl vẫn còn nguyên giá trị đến ngày nay. Cuốn sách không chỉ giúp nhắc nhở về quá khứ mà còn áp dụng vào hiện tại, hỗ trợ chúng ta vượt qua những thách thức trong cuộc sống.

Với sự tư duy duy tâm và sâu sắc, Frankl đã chỉ ra rằng con người, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất, vẫn có thể nuôi dưỡng tinh thần lạc quan và niềm tin vào cuộc sống. Lẽ Sống là một phép màu vì nó không chỉ tập hợp những yếu tố quan trọng nhất trong triết lý của Frankl mà còn là nguồn động viên tinh thần, giúp chúng ta tìm ra mục đích của cuộc sống và động lực để tiếp tục vượt qua.

Daniel Goleman, một nhà tâm lý học và tác giả nổi tiếng, ghi nhận: “Cuốn sách này là một phép lạ nhỏ. Các bài giảng làm nền cho nó được thực hiện vào năm 1946 bởi bác sĩ tâm thần Viktor Frankl, chỉ sau chín tháng ông được giải phóng từ trại tập trung, nơi ông trải qua nhiều khó khăn tới gần cái chết”.

Tạp chí City Journal nhận xét: “Trong khi hầu hết các tài liệu về Holocaust tập trung vào khía cạnh chính trị và chủng tộc, Frankl luôn tìm kiếm những phẩm chất đặc biệt của con người trong mọi hoàn cảnh, để rút ra những bài học có giá trị.”